در این مقاله ابتدا فرایندهای مربوط به وب سایت‌ها را، به دو قسمت «فرایند طراحی، ایجاد و راه اندازی وب سایت» و «فرایند مدیریت، نگهداری و پشتیبانی وب سایت» تقسیم می‌کنیم، سپس با ارائه  تعریفی از مدیریت وب سایت، وظایف اصلی مدیر وب سایت را بر می‌شماریم. در ادامه، پس از اشاره به مسائل ده گانه مشترک در اغلب وب سایت‌ها، مباحث ده گانه مربوط به مدیریت وب سایت‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهیم؛ مباحثی شامل مدیریت راهبردی، فنی، محتوایی، گرافیک، خدمات، امنیت، مالی، بازدیدها، تبلیغات و مدیریت کاربران وب سایت.

به طور کلی، فرایندهای مربوط به وب سایت ها در دو دسته می‌گنجد:

• فرایند طراحی، ایجاد و راه اندازی وب سایت.

• فرایند مدیریت، نگهداری و پشتیبانی وب سایت.

فرایند نخست، فرایندی مقطعی است و در بازه زمانی مشخصی آغاز می‌شود و پایان می‌یابد؛ اما فرایند دوم، فرایندی طولانی و ادامه دار است. فرایند تولید یک وب سایت، در واقع، با تنظیم طرح نامه وب سایت شروع می‌شود و با طراحی، ایجاد و انتشار رسمی وب سایت به پایان می‌رسد. با پایان یافتن مرحله تولید وب سایت، فرایند دوم، یعنی مرحله مدیریت، نگهداری و پشتیبانی وب سایت آغاز می‌گردد. تفاوت فرایند ایجاد و مدیریت وب سایت این است که فرایند نخست، نقطه آغاز و پایان دارد؛ اما فرایند دوم، یعنی فرایند مدیریت وب سایت، از نقطه مشخصی آغاز می‌شود، مدت‌ها ادامه می‌یابد و معمولاً نقطه پایانی برای آن پیش بینی نمی‌شود.

برای داشتن وب سایتی کاربردی و مؤثر، باید هر دو فرایند را جدی گرفت. همان طور که مرحله طراحی و تولید وب سایت، نیازمند دانش و تجربه و مهارت است و با برنامه ریزی، مشورت با کارشناسان و بهره گیری از ابزارها، امکانات و نیروهای فنی چیره دست تحقق خواهد یافت، فرایند مدیریت و نگهداری وب سایت نیز امری حساس و موضوعی پیچیده است که جز با برنامه ریزی درست و استفاده از نیروهای انسانی ماهر و کارآمد، به سامان نخواهد رسید. درباره اهمیت موضوع مدیریت وب سایت، می‌توان به این نکته بسنده کرد که حتی اگر بهترین وب سایت با بهترین امکانات و ابزارها، و مناسب‌ترین محتوا و خدمات، تولید و راه اندازی شود، اما تیم مدیریت شایسته‌ای، اداره امور آن را به دست نگیرد، موفقیتی به دست نخواهد آورد و دوام آن دیری نخواهد پایید.در زمینه اصول و مبانی مدیریت وب سایت‌ها، منابع علمی چندانی در دست نیست. این مقاله، با دسته بندی مسائل کلی مشترک در انواع وب سایت‌ها، مباحث ده گانه مدیریت وب سایت‌ها را مطرح می‌کند و می‌کوشد با دسته بندی مراحل مختلف مدیریت وب سایت‌ها، در زمینه نظم بخشی به این فرایند مهم گام بردارد.

قلمرو مدیریت وب سایت

تصور رایج این است که مدیریت وب سایت، چیزی جز به روزرسانی و ارسال اطلاعات به وب سایت نیست؛ حال آن که حتی در ساده‌ترین وب سایت‌ها نیز وظایف مدیر وب سایت فراتر از این است. مدیر وب سایت، مانند مدیر یک پروژه، یا مدیر یک سازمان، رسیدگی به همه امور وب سایت را بر عهده دارد. همان گونه که مدیر یک پروژه یا مدیر یک سازمان، امور مربوط به پروژه یا سازمان را با همکاری و همفکری گروهی از همکاران سامان می‌دهد، مدیر وب سایت نیز در انجام امور مربوط به وب سایت، از همکاری و همفکری گروهی از افراد متخصص و با تجربه بهره می‌برد.

حجم کارهای مربوط به مدیریت وب سایت و شمار افرادی که در مدیریت وب سایت همکاری دارند، به گستره موضوع و یا خدمات وب سایت بستگی دارد. هر چه موضوع وب سایت گسترده‌تر باشد و هر اندازه خدمات و امکاناتی که وب سایت به کاربران عرضه می‌کند، بیشتر و پیچیده‌تر باشد، تیم مدیریت وب سایت نیز پرشمارتر خواهد بود. بنابراین، همان طور که در ادامه مقاله خواهد آمد، گاه مدیریت یک وب سایت را تنها یک نفر بر عهده می‌گیرد و گاهی امور مربوط به مدیریت وب سایت چنان گسترده و پیچیده است که آن را به بخش‌های مختلف تقسیم می‌کنند و مدیریت وب سایت را به گروه‌های چندگانه مدیریت، به سرپرستی یک مدیر ارشد وا می‌گذارند.

پاره‌ای از مهم‌ترین وظایف مربوط به مدیریت وب سایت از این قرار است:

• تدوین طرح نامه، اساس نامه، آیین نامه و چشم انداز وب سایت
• برقراری امنیت وب سایت
• کشف اشکالات وب سایت و برطرف نمودن آن
• سامان دهی کاربران و اعضای وب سایت
• پاسخ گویی به کاربران

آغاز فرایند مدیریت وب سایت

بهترین زمان برای آغاز کار تیم مدیریت وب سایت، آغاز مراحل طراحی و ایجاد وب سایت است؛ اما چنین رایج است که معمولاً گروه مدیریت وب سایت، پس از طراحی و راه اندازی وب سایت به کار گمارده می‌شوند.

وب سایت‌ها نیز مانند اغلب سازمان‌ها و ادارات، از بخش‌ها و ساخت‌های مختلفی تشکیل می‌شوند و همان گونه که هر یک از بخش‌های سازمان، به وسیله فرد یا افرادی مدیریت می‌شود، مدیریت وب سایت نیز بر عهده فرد یا افرادی گذاشته می‌شود. مدیریت هر وب سایت به وسیله گروهی از افراد با مهارت‌های مختلف، و با سرپرستی مدیر اصلی وب سایت پی گیری می‌شود. البته مشارکت تعداد افراد در مدیریت وب سایت به نوع و حجم کارهای وب سایت بستگی دارد؛ گاهی ممکن است همه امور وب سایت را یک یا دو نفر اداره کنند و چه بسا هر بخش از وب سایت، به وسیله گروهی از افراد به سرپرستی مدیر گروه و نهایتاً زیر نظر مدیر اصلی وب سایت اداره شود.

مسائل مشترک بیشتر وب سایت ها، ازاین قرار است:

1. سیاست و راهبرد وب سایت؛
2. امور فنی (نرم افزار مدیریت محتوای وب سایت)؛
3. انواع محتوا؛
4. طراحی و گرافیک؛
5. خدمات، امکانات و ابزارها؛
6. امنیت؛
7. زمان بندی، بودجه و مسائل مالی؛
8. تبلیغات؛
9. تعامل با موتورهای جستجو؛
10. امور کاربران وب سایت.